Als je naar Oost-Afrika reist, kan het heel handig zijn om een paar woorden Swahili te leren/kennen. De lokale bevolking is altijd erg blij om de 5 woorden (die je in deze blog gaat leren) in hun taal te horen. Met een vriendelijke ‘hallo’ en ‘hoe gaat het’ kom je al een heel eind! Ik heb gemerkt dat de mensen hierdoor veel behulpzamer zijn en je zelfs betere prijzen geven op lokale markten. Door alleen de meest eenvoudige Swahili onder de knie te hebben.
Maak je geen zorgen over de uitspraak van de woorden, want ze worden vaak gewoon uitgesproken zoals ze geschreven staan.
Het eerste wat iedereen altijd leert is natuurlijk ‘Jambo‘, wat ‘Hallo‘ betekent in Swahili.
Als je vraagt ‘Hoe gaat het?‘ zeg je ‘Mambo‘.
Om te antwoorden met ‘goed‘ zeg je ‘poa‘.
Wanneer je een mannelijke Tanzaniaanse vriend hebt gemaakt, kun je ‘Mambo vipi kaka‘ zeggen. Het betekent: ‘What’s up brother‘. (Mijn Tanzaniaanse vrienden vinden het geweldig als ik dat zeg.)
‘Hallo‘ zeggen en vragen hoe het met de persoon gaat, zijn erg belangrijk in Oost-Afrika en vormen meestal het begin van elk gesprek.
‘Habari‘ betekent ook ‘Hallo/Goedemorgen‘. Gebruik dit wanneer je met oudere mensen spreekt. Als antwoord kan je ‘Nzuri‘ zeggen, wat ‘Ik ben in orde‘ betekent. Je kunt het ook zeggen als iets mooi, goed of leuk is (eigenlijk alles wat positief is).
De term ‘Shikamo‘ wordt gebruikt om de ouderen te begroeten en is zeer respectvol bedoeld. Elke keer als er een oudere voorbij komt hoor je een zacht ‘Shikamo‘ De ouderen zullen antwoorden met ‘Marahaba‘. Letterlijk vertaald betekent dit ‘Ik ben blij, dat hoor ik niet elke dag.’
Als dit een beetje moeilijk overkomt, hou het dan gewoon bij ‘mambo‘ en ‘poa‘, de rest leer je gaandeweg wel.
Andere Swahili zinnen die je zeker gaat horen:
‘Asante‘ dit betekent ‘Dank je wel!’ Dit woord wordt veel gebruikt, omdat het beleefd is, net als in veel andere talen.
‘Sana‘ dat vertaald wordt naar ‘Heel erg‘ gebruik je in ‘Asante Sana‘ bijvoorbeeld: ‘Heel erg bedankt’.
‘Karibu‘ is vertaald als ‘Welkom‘ en is meestal het antwoord op ‘Asante‘.
‘Tena‘ betekent ‘Opnieuw‘ en wordt gebruikt als in ‘Karibu Tena‘ wat betekent ‘Je bent weer welkom/komt weer‘. Deze zin wordt vaak gebruikt in winkels.
Ja en Nee worden vertaald met ‘Ndio‘ en ‘Hapana‘ Wanneer iemand je iets probeert te verkopen, zeg je: ‘Hapana Asante‘, wat ‘Nee bedankt‘ betekent. Dit is beleefder, tenzij je natuurlijk wel iets wilt kopen.
‘Sawa‘ betekent gewoon ‘oké‘ of ‘ik begrijp het‘.
‘Pole‘ betekent ‘het spijt me voor uw ongeluk‘. Deze term wordt gebruikt voor eigenlijk alles wat slecht met je gaat. Bijvoorbeeld ziek worden, een lekke band krijgen, je zonnebril verliezen of gewoon als je weer eens met je kleine teen tegen de muur aanloopt.
‘Pole Pole‘ (niet te verwarren met Pole) vertaalt naar ‘Langzaam‘, alles is ‘pole pole‘ in Afrika. Als je op de rug van een Pikipiki (een motorrijder in Tanzania) wilt rijden, zeg hem dan eerst ‘pole pole‘, zodat hij veiliger rijdt)
Als je moe wordt van al dat ‘Pole Pole‘ in Afrika en je westerse mentaliteit kan daar niet tegen (wat soms gebeurt), dan kun je ‘Haraka Haraka‘ zeggen, wat zich laat vertalen als ‘Haast je / Sneller!‘. Wees gewoon beleefd als je het zegt.
‘Chakula‘ betekent ‘Eten‘. In lokale restaurants hoor je dit als het eten klaar is.
‘Njaa‘ betekent ‘Hongerig‘.
Maji‘ betekent ‘Water‘. Heel nuttig om te weten. Drink veel, blijf gezond. (Onderaan heb ik andere drankjes genoemd die nuttig kunnen zijn)
‘Baridi‘ betekent ‘Koud‘, heel belangrijk om te weten als je een drankje bestelt in een plaatselijk restaurant, tenzij je van een lauwe Coca Cola houdt.
‘Maisha Marefu‘ betekent ‘Lang leven‘ en je gebruikt het om ‘Cheers‘ te zeggen als je iets drinkt of iets te vieren hebt.
‘Kaka’ of ‘Dada‘. Als je bevriend bent met de lokale bevolking, kan het zijn dat ze je Kaka of Dada noemen, wat ‘Broer‘ of ‘Zus‘ betekent. Ze gebruiken deze term heel vaak. Als je een serveerster in een lokaal restaurant moet roepen, kan je ook ‘Dada‘ of ‘Kaka‘ zeggen.
‘Mzungu‘ is de term voor een blanke. Als je in een lokale straat loopt, hoor je de kinderen ‘mzungu!’ zeggen. Vat het niet persoonlijk op, het is niet kwaad bedoeld. Wees ook niet bang als ze je (blonde) haar willen aanraken of met je op de foto willen. Dat is daar normaal.
‘Bei Gani‘ betekent ‘Hoeveel?’. Handig als je een prijs wilt weten. Afdingen is een must in Tanzania. Als ’toerist’ ga ik persoonlijk altijd voor 50% van wat ze vragen (of lager zelfs). Als je de prijs niet weet, vraag het dan aan jouw lokale gids. Hij of zij zal het wel weten!
‘Hatari‘ betekent ‘Gevaar’! Als iemand dit zegt, vooral tijdens een safari of als je door de jungle loopt, wees dan voorzichtig! Er kan een slang of een giftige plant in de buurt zijn. Tijdens de safari praat de safari guide/chauffeur meestal in het Engels, maar ook hier is het handig om te weten.
‘Badaaye’ betekent ‘Tot later!‘ Dus als je afscheid van iemand wilt nemen, maar niet voor een lange tijd. Zeg dan gewoon ‘Badaaye!’
‘Hakuna Matata‘ – Het betekent ‘No Worries’ of ‘Geen zorgen’, (voor de rest van je dagen..) nu hoor je het Lion King liedje. De lokale bevolking leeft echt naar deze uitdrukking.
Hallo – Jambo
Hoe gaat het met je – Mambo
Met mij gaat het goed – Poa
Hallo/Hoe gaat het met je (beleefde versie) – Habari
Ik ben in orde (maar ook) ‘Goed’, ‘Leuk’, ‘Mooi’ – Nzuri
Hallo (voor ouderen) – Shikamo, om te antwoorden: Marahaba
Ja – Ndio
Nee – Hapana (Asante)
Dank u – Asante
Heel veel – Sana (Asante Sana)
Graag gedaan – Karibu
Nogmaals – Tena (Karibu Tena)
Oke – Sawa
Sorry – Pole
Motorfiets/Scooter – Pikipiki
Auto – Gari
Vliegtuig – Ndege
Langzaam – Pole Pole
Sneller / Haast je – Haraka Haraka
Vriend – Rafiki
Broer – Kaka
Zus – Dada
Blanke persoon – Mzungu